Ali Rıza Binboğa Kimdir?

Ali Rıza Binboğa: Anadolu'nun Mühendis Ruhlu Müzik Elçisi

Ali Rıza Binboğa (d. 26 Şubat 1950, Kayseri), Türk pop müziği ve Anadolu rock tarzında eserler veren, aynı zamanda elektronik mühendisliği geçmişine sahip çok yönlü bir sanatçıdır. Protest şarkı sözleri, kendine has vokal tekniği, yüksek oktavlı sesi ve döneminin ötesinde müzikal yaklaşımlarıyla, Türkiye’nin alternatif müzik tarihine damga vurmuştur.

Hayatı ve Eğitimi

Ali Rıza Binboğa, Kayseri'nin Sarız ilçesine bağlı Ördekli köyünde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini memleketinde tamamladıktan sonra, ailesiyle birlikte Ankara’ya taşındı. Ankara’daki devlet okullarında lise öğrenimini tamamlayan Binboğa, teknik yetenekleri sayesinde İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Fakültesi’ne kabul edildi.

1973 yılında elektronik mühendisi olarak İTÜ’den mezun oldu. Mezuniyetinin ardından Türkiye Posta Telgraf Teşkilatı’nda (PTT) mühendis olarak görev yaptı. Ancak müziğe olan ilgisi bu süreçte hep ön planda kaldı. TRT’nin müzik kurslarına, solfej ve repertuvar derslerine katıldı. Aynı zamanda tiyatroya ve devlet konservatuvarına büyük ilgi gösterdi.

Müzik Kariyeri

Eurovision Serüveni

1975 yılında Türkiye’nin Eurovision Şarkı Yarışması elemelerine katılarak adını geniş kitlelere duyurdu. Sözlerini kendisinin yazdığı ve bestelediği "Yarınlar Bizim" adlı şarkıyla halk oylamasında birinci olmasına rağmen, profesyonel jüri oyları sonucunda temsil hakkını kazanamadı. Parça, halkçı ve ilerici mesajları nedeniyle dönemin gençliğinin büyük takdirini kazandı ve Ali Rıza Binboğa’nın protest sanatçı kimliğini perçinledi.

1978 yılında “Baharım Sensin” adlı bir başka şarkısıyla yeniden Eurovision Türkiye elemelerine katıldı, ancak finale kalamadı.

Şarkıları, Albümleri ve Plakları

Ali Rıza Binboğa, özellikle 1970’li ve 1980’li yıllarda hem 45’lik plak formatında hem de uzunçalar (LP) albümlerle aktif bir müzik kariyeri yürüttü.

45’lik Plakları:

• Mehriban – N’oldun (1971)
• Yarınlar Bizim – Sen de Katıl Bize (1975)
• Yaralı Deli Gönül – Kem Gözlerden (1975)
• Dost Olayı – Ayak Oyunları (1975)
• Sevgilimin Derdi – Birlik İçin Elele (1975)
• İlk Öğretmen – Baharı Beklerim (1978)

Albümleri:

• Ve Sen Ağlarken (1976)
• Yaramaz Çocuk (1979)
• Göçmen Kuşlar (1985)
• Paylaşmak Ne Güzel (1989)
• Kardeşiz Biz (1996)
• Eski 45’likler (2000)
• Biz Aşkı Bahçelerde Toplamadık (2006)

Yeni çalışmalar:

2022’de yeniden gündeme gelen eserleri arasında “Biz Aşkı Bahçelerde Toplamadık” yer alırken, 2025’te “Eskişehir Marşı” adlı single yayımlanmıştır.

Şarkılarında toplumsal barış, emek, sevgi, eğitim ve halk dayanışması gibi temalar öne çıkmaktadır. Ali Rıza Binboğa, Anadolu ezgilerini modern müzikle harmanlayarak halk müziği ve pop arasında köprü kuran sanatçılar arasında yer almıştır.

Televizyon, Film ve Bestecilik

TRT’nin 1978 yapımı drama dizisi "İlk Öğretmen" için beste yaptığı bilinir. Dizi müziği, dönemin eğitim temalı yapımları arasında öne çıkan örneklerden biridir.

Yeşilçam tarafından çeşitli film teklifleri almasına rağmen oyunculuğu tercih etmedi. Bununla birlikte, müziklerinin Kemal Sunal’ın “Hababam Sınıfı” filmlerinde karikatürize edilmiş şekilde kullanıldığı bilinmektedir.

IMDb kayıtlarına göre:

• İsyan (1979) – besteci olarak
• The Teacher (2020) – tematik katkı

Kurumsal Katkıları: MESAM ve Müzik Emekçiliği

Ali Rıza Binboğa, Türkiye’de müzik emekçilerinin telif haklarını koruyan en önemli kurumlardan biri olan MESAM (Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği)’a 1987 yılında üye oldu. 1999 ile 2011 yılları arasında MESAM yönetim kurulunda görev alarak sanatçı hakları ve müzik endüstrisinin gelişimi için çaba sarf etti.

Özel Hayatı

Ali Rıza Binboğa, 1970’li yıllarda ünlü sinema oyuncusu Fatma Belgen ile uzun süreli bir ilişki yaşadı. Daha sonraki yıllarda eşi Semra Hanım ile evlendi. Bu evlilikten üç çocuk sahibi oldu.

Sanat yaşamı boyunca aile değerlerine ve özel hayatın gizliliğine büyük önem gösterdi. Müzik yaşamının yanı sıra örnek bir aile babası ve topluma katkı sunan bir birey olarak tanındı.

Ödülleri

Her ne kadar Eurovision'da ülke dışına çıkamamış olsa da, Türkiye içindeki müzik yarışmalarında birçok ödüle layık görüldü. Özellikle 1975 Eurovision Türkiye Finali sonrası halkın gösterdiği ilgi nedeniyle fahri ödüller aldı. Aynı zamanda MESAM’daki uzun süreli hizmetlerinden dolayı çeşitli sanat kurumları tarafından onur ödüllerine layık görüldü.

Vefatı

2025 yılı itibariyle Ali Rıza Binboğa hayattadır ve zaman zaman sahneye çıkmakta, müzik üretmeye devam etmektedir. Sosyal medya kullanımı sınırlı olsa da, özellikle Youtube üzerinden eski ve yeni kuşak dinleyicilerle buluşmaya devam etmektedir.

Sanatsal Mirası

Ali Rıza Binboğa, Türkiye’nin müzik tarihinde politik, duyarlı ve teknik donanımlı sanatçı profiliyle nadir örneklerden biridir. Elektronik mühendisliği eğitimi almış olmasına rağmen müziği bir yaşam biçimi haline getirmiştir. “Yarınlar Bizim”, “Kardeşiz Biz”, “İlk Öğretmen” gibi eserleri hâlâ güncelliğini korumaktadır. Hem bir kuşağın sesi olmuş hem de gelecek kuşaklara protest müziğin etik değerlerini miras bırakmıştır.